اتحادیه همکاری منطقه‌ای کشور‌های جنوب آسیا (سارک)

اتحادیه همکاری منطقه‌ای کشور‌های جنوب آسیا (سارک) سازمانی اقتصادی- سیاسی متشکل از هشت کشور جنوب آسیا است.

از نظر جمعیت سارک بزرگترین سازمان منطقه‌ای در جهان است. این سازمان در برگیرنده کشور‌هایی است که مجموع جمعیت آن‌ها قریب به 1.5 میلیارد نفر است.

سارک در سال ۱۹۸۵ توسط کشور‌های هند، پاکستان، بنگلادش، سریلانکا، نپال، مالدیو و بوتان تاسیس شد. در آوریل 2007 و در اجلاس چهاردهم این اتحادیه افغانستان نیز به عنوان هشتمین عضو سارک پذیرفته شد.

تاریخچه سارک

در اواخر دهه ۱۹۷۰ ضیاء الرحمن رئیس جمهور بنگلادش پیشنهاد ایجاد یک بلوک تجاری متشکل از کشور‌های جنوب آسیا را مطرح کرد.

برای اولین بار در آوریل ۱۹۸۱ وزرای امور خارجه هفت کشور جنوب آسیا به منظور تاسیس یک اتحادیه تجاری در کلمبو پایتخت سریلانکا گردهم آمدند. در اوت ۱۹۸۱ نیز کمیته‌ اتحادیه همکاری‌های کشور‌های جنوب آسیا تاسیس شد و طی اعلامیه‌ای پنج مورد را برای همکاری‌های منطقه‌ای برشمرد. موارد دیگری نیز طی سال‌های بعد به این پنج مورد اولیه افزوده شدند.

اهداف این اتحادیه آن گونه که در اساسنامه تاسیس سارک آمده، به قرار زیر است:

ارتقای سطح رفاه در زندگی مردم ساکن جنوب آسیا و بهبود بخشیدن به سطح کیفی زندگی آنان.
سرعت بخشیدن به رشد و توسعه افتصادی، پیشرفت اجتماعی و توسعه فرهنگی در منطقه و فراهم کردن موقعیت برای تمامی افراد جهت استفاده از تمامی توانایی‌های خود.
ارتقا و تقویت اعتماد و اتکا به نفس میان کشور‌های جنوب آسیا.
اعتماد و درک دو جانبه از مسائل مبتلا به کشور‌های عضو سارک.
ارتقای فعالانه همکاری‌ها و مساعدت دو جانبه در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، تکنیکی و تکنولوژیکی.
تقویت همکاری‌ها با کشور‌های در حال توسعه.
تقویت همکاری‌ها میان کشور‌های عضو سارک از طریق برگزاری کنفرانس‌‌های بین‌المللی درباره منافع مشترک.
همکاری با سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای که اهداف مشابه را دنبال می‌کنند.

اعلامیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا توسط وزرای امور خارجه سارک در سال 1983 در دهلی نو پذیرفته شد.

در جریان اجلاس دهلی نو، وزرای امور خارجه کشور‌های عضو همچنین آغاز یک برنامه جمعی عمل (IPA) را در 9 بخش توافق شده، رقم زدند، این بخش‌ها عبارت بودند از: کشاورزی؛ توسعه روستایی؛ ارتباطات رسانه‌ایی؛ هوا شناسی؛ بهداشت و فعالیت‌های جمعیتی؛ حمل و نقل؛ خدمات پستی؛ علوم و تکنولوژی؛ ورزش؛ هنر و فرهنگ.

تاسیس اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای آسیا رسما در 8 دسامبر 1985 و پس از تائید اساسنامه آن از سوی سران کشور‌های بنگلادش، بوتان، هند، مالدیو، نپال، پاکستان و سریلانکا اعلام شد.

افغانستان نیز در ۳۱ نوامبر ۲۰۰۵ بنا به درخواست هند به عضویت ناظر اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا درآمد و در 3 آوریل 2007 رسما عضو این اتحادیه شد. با احتساب افغانستان، تعداد کل کشور‌های عضو سارک به 8 کشور رسید.

در آوریل ۲۰۰۶ آمریکا و کره جنوبی نیز درخواستی را مبنی بر عضویت ناظر در این اتحادیه ارائه دادند. اتحادیه اروپا نیز طی نامه‌ای در ژوئیه 2006 خطاب به اجلاس شورای وزیران سارک، علاقه مندی خود را به عضویت ناظر در سارک ابراز کرده است.

کشورمان ایران نیز در ۴ مارس ۲۰۰۷ درخواست عضویت ناظر در سارک را رسما مطرح کرد.

در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران، چین، موریس، ژاپن، کره جنوبی، آمریکا و اتحادیه اروپا، اعضای ناظر سارک محسوب می‌شوند.