رستاخیز دوباره اپل در دنیای موسیقی دیجیتال

بانکی دات آی آر: اپل در کنفرانس توسعه‌دهندگان امسال که دوشنبه شب افتتاح شد؛ سرویس Apple Music را رونمایی و معرفی کرد. یک اپلیکیشن جدید شامل پلی‌لیست‌هایی انتخاب و سازماندهی شده توسط افراد واقعی، یک کانال رادیویی با دی‌جی‌های واقعی و گزینه‌های زیاد استریم به انتخاب کاربر و راهی برای ارتباط مستقیم گروه‌های موسیقی و خواننده‌های معروف با طرفداران‌شان. شرکت اپل با ارائه سرویس Apple Music، رسماً به خیل بی‌شمار رادیوهای اینترنتی و سرویس‌های استریم موسیقی مبتنی بر تقاضا دنیای موسیقی دیجیتال پیوست. سایت Theverge.com همزمان با پوشش خبری زنده معرفی سرویس جدید موسیقی اپل، تاکید می‌کرد منتظر یک چیز فوق‌العاده از این شرکت هستیم و وقتی ویژگی‌ها و قابلیت‌های این سرویس به طور کامل بررسی شدند و نوبت به شوی دی‌جی‌های اپل رسید، نوشت مطابق انتظار نبود و چیز جدیدی نداشت. واقعیت این است رسانه‌های دیگر هم چنین نظری دارند و می‌گویند سرویس جدید اپل چیز دندان‌گیری نیست. با این تفاصیل، آیا این سرویس موفق خواهد بود؟ نیت اپل از ارائه آن چیست و در آینده شاهد چه چینشی در بازار خواهیم بود؟

به گزارش یک پزشک، در اولین نگاه، به نظر می‌رسد موفقیت Apple Music با توجه به سابقه درخشان اپل در صنعت موسیقی و ارائه محصولاتی مانند آی‌پاد، آی‌پد و آی‌تونز و البته صدها میلیون کاربری که دارند از آیفون استفاده می‌کنند و ۸۰۰ میلیون شماره کارت اعتباری ثبت شده در سیستم این شرکت، حتمی و صددرصد است. ولی برخی کارشناسان و تحلیل‌گران اعتقاد دارند در دنیایی که کاربران فقط نیاز به یک سرویس استریم موسیقی دارند، موفقیت اپل سخت، گران و تا حدودی دیر به نظر می‌رسد. به علاوه، ممکن است اپل نتواند تمام وعده‌های خود در مراسم معرفی این سرویس را محقق کند و دوباره با آی‌تونز به بازیگر اول دنیا در صنعت موسیقی تبدیل شود.

در دهه گذشته، اپل پادشاه موسیقی بود ولی به تماشای اوج گرفتن سرویس‌های استریم بدون حضور خود نشست. این شرکت به طور چشم‌گیری صنعت موسیقی دیجیتالی را با عرضه محصول آی‌پاد در سال ۲۰۰۱ و سرویس آی‌تونز در سال ۲۰۰۳ پی‌ریزی کرد. آی‌تونز اولین سرویس خرید و دانلود قانونی موسیقی بود. در آن دهه، اپل به سرعت به بزرگ‌ترین خرده‌فروش موسیقی دیجیتال جهان تبدیل شد. اما دنیا به تدریج تغییر کرد بدون اینکه اپل تغییر کند. استریم تبدیل به جریان اصلی آینده شد ولی هنوز اپل دوست نداشت بخشی از این آینده باشد. طبق گزارش‌های PwC دانلود موسیقی دیجیتال در پایان این دهه به شدت کاهش یافت ولی انتظار می‌رفت استریم موسیقی رو به رشد باشد و سال به سال افزایش یابد.

مدیرعامل Spotify هنوز درباره سرویس Apple Music به طور رسمی و علنی اظهارنظر نکرده است ولی می‌گوید در حال حاضر Spotify نزدیک به ۲۰ میلیون کاربر دارد. بنابراین سرویس جدید اپل نمی‌تواند تهدید یا نگرانی برایش داشته باشد.

جنگ استریم

بسته به اینکه شما چطور بخواهید بشمارید، اکنون صدها شرکت در حوزه موسیقی دیجیتال در حال رقابت سختی با یکدیگر بر سر به دست آوردن کاربران بیشتر روی رادیوهای استریم یا آهنگ‌های مبتنی بر تقاضا هستند. اما تنها چند شرکت می‌توانند با اپل رقابت کنند. این شرکت‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: شرکت‌های استریم موسیقی مبتنی بر تقاضا و سرویس‌های رادیویی اینترنتی. کیسی رائه، مدیرعامل Future of Music Coalition می‌گوید: « اپل یک ردپای بزرگی دارد و همین‌طور پول نقد زیادی دستش است اما در حال حاضر Spotify به شدت در حال تاخت و تاز است. اگر بخواهیم تعداد کاربران را ملاک قرار دهیم، آن‌ها روی سرویس‌های استریم در مقیاس بزرگی موفق هستند.» مدیرعامل Spotify هنوز درباره سرویس Apple Music به طور رسمی و علنی اظهارنظر نکرده است ولی می‌گوید در حال حاضر Spotify نزدیک به ۲۰ میلیون کاربر دارد. بنابراین سرویس جدید اپل نمی‌تواند تهدید یا نگرانی برایش داشته باشد.

این شرکت حدود یک ماه قبل نشان داد که در حال گسترش سرویس‌های پادکست، ویدیو و به طور خاص به دنبال ارائه یک سرویس منحصر‌به‌فرد برای کاربران است. احتمالاً Spotify از نیت اپل باخبر بوده و قصد داشته قبل از این شرکت بزرگ و دارای رتبه اول جهان از نظر ارزش پولی، خیز بلندی برای بازار استریم موسیقی بردارد. ویژگی‌های جدیدی که Spotify معرفی کرده است در راستای درآمدزایی بیشتر نیست بلکه بر پایه قدیمی‌ترین ترفند بازاریابی بنا شده است: قیمت. جی فرانک، مدیرعامل شرکت DigMark می‌گوید: «هنوز بسیاری از امریکایی‌ها از سرویس‌های استریم موسیقی پولی استفاده نمی‌کنند.» DigMark یک شرکت مشاوره‌ای در زمینه هدایت فعالیت‌های سرگرمی با محوریت استریم موسیقی است. حتی Spotify پشتیبانی تبلیغاتی رایگانی را برای شرکت‌های دیگر فراهم می‌کند بدون اینکه هزینه‌ای برایشان در بر داشته باشد. اما از سوی دیگر، Apple Music قرار است ماهیانه از کاربران هزینه‌ای ۹٫۹۹ دلاری بگیرد که به نظر می‌رسد نمی‌تواند زمینه‌ساز یک پرش برای اپل باشد. براساس تحقیقات موسسه MusicWatch، در امریکا تنها ۱۸ میلیون کاربر از حدود ۱۳۵ میلیون کاربر استریم موسیقی از سرویس‌های پولی استفاده می‌کنند. اینجا است که باید یک سوال اساسی را مطرح کرد: آیا سرویس موسیقی اپل بسیار بهتر از سرویس‌های رایگان است که کاربران بابتش هزینه کنند؟ اتان رودین، مدیر مالی دفاتر Rhapsody می‌گوید: «وقتی شما بابت چیزی پولی می‌پردازید، انتظار دارید که بهترین محصول را استفاده کنید.»
رادیو، رادیو

در این شرایط و فضا، سرویس‌های اینترنتی مانند Pandora و iHeartRadio به طور مستقیم با اپل روی رادیو رقابت خواهند کرد. در این بخش، اپل چیزی فراتر از استریم مبتنی بر تقاضا در چنته دارد. اپل به پلی‌لیست‌های انتخاب شده توسط افراد واقعی که با استفاده از علاقه‌مندی کاربران در سراسر جهان روی کانال رادیویی Beats One سازمان‌دهی شده‌اند، امید فراوانی دارد. جیمی لوین، سازنده Beats که در مراسم رونمایی سرویس Apple Music نیز مشارکت داشت، می‌گوید: «الگوریتم‌ها به تنهایی نمی‌توانند حس واقعی افراد را بشناسند و منتقل کنند.» اپل می‌خواهد بهترین موسیقی‌های متناسب با حس و حال کاربران را برایشان مهیا کند و با این مزیت رقابتی به رادیوهای اینترنتی دیگر گلاویز شود. اپل از چند ماه قبل چندین دی جی را به استخدام خود درآورده است تا در این زمینه‌ها یاری‌رسان باشند. اما Pandora در این زمینه نگران دی‌جی‌های اپل یا گزینه‌های مبتنی بر تقاضای رادیوی Beats One نیست.  این شرکت می‌گوید در حال حاضر سرویس موسیقی اپل با Spotify تداخل دارد و هنوز نمی‌داند چرا کاربران باید سرویس اپل را انتخاب کنند و چه تفاوت‌هایی دارد. تیم وستیگرن، بنیان‌گذار Pandora می‌گوید: «ما اعتقاد داریم در این بازار جا برای فعالیت بیشتر از یک نوع سرویس وجود دارد. مصرف‌کنندگان براساس خلق و خوی خودشان و با توجه به تجربه کاربری که از یک سرویس رادیویی کسب کردند، دست به انتخاب می‌زنند. ما واقعاً به ویژگی «مبتنی بر تقاضا» به عنوان یک مکمل برای سرویس‌های رادیویی Pandora تاکید داریم.»

شاید برای اپل سرویس موسیقی همانند یک چسب زخم لازم باشد ولی نتواند از خونریزی جلوگیری کند.

وقتی اپل وارد حوزه رادیو می‌شود، شرکت‌های دیگر به خصوص Pandora اعتقاد دارند بازار دچار تاثیرات و دگرگونی‌های بزرگی نخواهد شد. چون قبلاً هم iTunes Radio در سپتامبر ۲۰۱۳ معرفی شده است. بنیان‌گذار Pandora می‌گوید: « ما شاهد تاثیرات کمی در ابتدای راه‌اندازی iTunes Radio بودیم. ما تنها با کاهش دو درصدی ماهیانه شنونده‌ها روبرو شدیم. این کاهش نیز کوتاه مدت بود و کم کم رشد کرد به طوری که پس از چند ماه جبران شد.»
سخت‌افزار فروش کسب‌وکار

موفقیت برای اپل یعنی تسلط بر بازار. با وجود این همه شرکت و بازیگر باسابقه و باتجربه تاثیرگذار در صنعت موسیقی دیجیتال، استریم و رادیو، سخت به نظر می‌رسد که این شرکت بتواند به راحتی بر بازار مسلط شود؛ حداقل در ابتدای کار این‌طور خواهد بود. برای شروع، اپل نباید انتظار چیره شدن بر بازار را داشته باشد بلکه باید به دنبال جمع‌آوری کاربران ناامید و فراری از سرویس‌هایی مانند Spotify، YouTube و حتا کاربران مایوس شده از سرویس‌های دانلود موسیقی مانند آی‌تونز باشد. جذب شنونده در این حوزه یک برد بزرگ است. باب لفستز، تحلیل‌گر قدیمی موسیقی می‌گوید: «اگر شما به دلایل موفقیت اپل در ابتدای عرضه آی‌پاد دقت کنید، بیشتر به خاطر این بوده که اولین بازیگر MP3 بود. MP3 یک قابلیت بزرگ و یک جهش در موسیقی بود.» اما در دنیای استریم موسیقی دیجیتال امروزی، بسیاری از محصولات یک تجربه کاربری خوب را ارائه می‌کنند. باب اعتقاد دارد «مزایای اپل در این صنعت، تاریخچه، برند، داشتن تعداد زیادی کارت اعتباری و کاربر است اما بزرگ‌ترین عیب این شرکت این است که هیچ نوآوری خاصی برای عرضه ندارد.» بدون داشتن یک چیز جدید یا متفاوت، کاربران وفادار Spotify دلیلی بر سوییچ کردن به سرویس اپل نمی‌بینند. مارک مولیگان، یک تحلیل‌گر دیگر از شرکت MIDiA نیز اعتقاد دارد «اپل نمی‌تواند در کسب‌وکار موسیقی، موسیقی بفروشد.» مولیگان به کسب‌وکار با حاشیه سود بالای اپل اشاره می‌کند و می‌گوید موسیقی نمی‌تواند این سود را داشته باشد. به هر حال هر نوع کسب‌وکار مبتنی بر موسیقی در مقابل کسب‌وکارهای دیگر اپل ناچیز است. در واقع، اگر Apple Music بتواند به اندازه Spotify کاربر جذب کند و همه این کاربران برای استفاده از موسیقی هزینه پرداخت کنند، در سال ۲۰۱۶ فقط یک درصد به ارزش مالی اپل افزوده خواهد شد.

بنابراین، در این صورت چه اتفاقی می‌افتد؟ اپل می‌خواهد سخت‌افزار بفروشد و بعد به خریداران سخت‌افزارهای اپل این سرویس را هدیه کند و بگوید این دلیل دیگری برای خرید سخت‌افزار اپل است. پیش از این، گوگل هم با Play Music و YouTube Music وارد این صنعت شده بود. حتا آمازون هم شانس خودش را در صنعت موسیقی با Amazon Prime Music آزمود و البته شکست خورد. برای این غول‌ها، موسیقی راهی مستقیم برای کسب درآمد نیست. در عوض، دلیلی برای کاربران است تا به تماشای YouTube بنشینند، برای Prime هزینه کنند یا آیفون بخرند. به عبارت دیگر، موسیقی برای این غول‌ها یک ابزار در خدمت و حمایت کسب‌وکارهای اصلی‌شان است.

اگر Apple Music بتواند به اندازه Spotify کاربر جذب کند و همه این کاربران برای استفاده از موسیقی هزینه پرداخت کنند، در سال ۲۰۱۶ فقط یک درصد به ارزش مالی اپل افزوده خواهد شد.

اپل برای ارائه سرویس موسیقی خود دلایل زیادی دارد. یک دهه پیش، پیش‌تاز و رستاخیز موسیقی دیجیتال بوده است. اپل حتماً اپلیکیشن این سرویس را برای کاربران اندروید نیز ارائه می‌کند تا به دو موفقیت برسد. اول اینکه موسیقی روی اندروید این شرکت را کمک می‌کند مقداری هرچند ناچیز از کاربران موبایل این پلتفرم بکاهد. دوم اینکه، این کاربران اندروید ممکن است به سراغ خرید آیفون بیایند و این دستگاه را برای انتخاب بعدی خود انتخاب کنند.

► برجسته‌ترین ویژگی‌های سیستم‌عامل iOS 9
چگونه کارفرمایان کاندیدای ایده آل خود را می یابنـد؟ ◄