بانکی دات آی آر: هدف اصلی که در تجارت الکترونیکی مد نظر است، طراحی نظامهاي پرداخت الکترونیکی است به طوریکه بدون وجود چنین نظامهایی به کار گیري تجارت الکترونیکی یا به عبارتی جاري شدن شیوه مبادلات جدید در دنیاي مبادلات با مشکل جدي مواجه شد. از طرفی تحقق نظام بانکداري الکترونیک نیاز به ابزارهاي مخصوص به خود براي مبادله دارد به طوریکه بدون به کار گیري آنها نظام بانکداري الکترونیک با مشکل بزرگی مواجه خواهد شد، چرا که بدون سیستم نقل و انتقال سریع، دقیق و مطمئن وجوه و اسناد ، بانکداري الکترونیک امکان اجرا شدن نخواهد داشت.
انواع کارتها از نظر کاربري آنها
با در نظر گرفتن امکانات انواع کارتها و خدماتی که هر نوع آن در اختیار مشتري قرار می دهد ، می توان کارتهاي را به پنج دسته تقسیم نمود:
1) کارتهاي بدهی
2) کارتهاي اعتباري
3) کارتهاي بدهی/اعتباري
4) کارتهاي خرید
5) کارتهاي هوشمند
کارتهاي بدهی
کارتهاي بدهی از جمله جزء رایج ترین کارتها ي مورد استفاده هستند. این نوع کارتها تنها توسط بانکها و موسسات مالی معتبر به مشتریان ارایه می شود. البته در پاره اي موارد بانکها با انعقاد قرار داد با موسسات اعتباري اقدام به پذیرش کارت آن موسسه می نمایند. مشتریان با مراجعه به بانک و تکمیل فرم درخواست کارت و سپردن وجه یا وثیقه و یا بر اساس اعتبار قبلی ، یک فقره کارت مطابق با مشخصات مندرج در فرم، دریافت میکنند. مشخصات مشتري، شماره کارت و سررسید کارت علاوه بر درج در متن کارت و صفحه روي آن، در پشت کارت و بر روي نوار مغناطیسی و یا Chip تعبیه شده در کارت ذخیره می شود و به همراه شماره رمز که پین کارت می باشد دراختیار مشتري قرار می گیرد.
حال بوسیله آن کارت، مشتري می تواند در تمامی اوقات شبانه روز در صورت نیاز به وجه (با در نظر گرفتن موجودي و سقف برداشت از کارت) به دستگاهاي خود پرداز بانک مراجعه نموده و با وارد کردن کارت در جایگاه مخصوص و وارد کردن رمز کارت، و انجام یک سري عملیات ساده، وجه مورد درخواست به مشتري پرداخت می شود و با توجه به آنلاین یا آفلاین بودن دستگاه، مبلغ پرداختی به مشتري بلافاصله و یا با تاخیر زمانی از حساب مشتري کسرمی شود. این کارتهاي علاوه بر امکان دریافت وجه نقد ، قابلیت پرداخت مبلغ خرید توسط دستگاهاي نقطه فروش را دارند به طوریکه فرآیند تسویه مبلغ خرید مشابه فرآیند دریافت وجه بوده با این تفاوت که در عملیات تسویه مبلغ خرید، وجه نقدي به دارنده کارت پرداخت نمی شود و مبلغ خرید از حساب دارنده کارت و به حساب فروشنده منتقل می شود.
این نوع کارتها تنها داراي هزینه افتتاح و یا هزینه عضویت اولیه اند و هزینه عضویت سالانه در آنها تعریف نمی شود و دردوره هاي زمانی دلخواه قابل تمدید و یا تجدید اعتبار (افزایش موجودي کارت) هستند. کارتهاي هدیه جزء این دسته از کارتها هستند.
کارتهاي اعتباري
این نوع کارتها براي خرید و دریافت پول نقد استفاده می شود و حتی امکان استفاده آنها براي دریافت پول نقد در خارج از کشور هم وجود دارد، البته این امر مستلزم آن است که ارتباطات لازم در مورد این کارتها در بین کشورهاي و بانکهاي آنها وجود داشته باشد. کارت اعتباري کارتی است که به دارنده آن امکان مبادله یا خرید تا سقف معینی را می دهد. در این نوع کارتها امکان مبادله تا میزانی ممکن است که اعتبار دارند، و امکان تجدید اعتبار در برخی از مدلهاي کارتهاي اعتباري وجود دارد. از نمونه هاي کارتهاي اعتباري می توان به کارتهاي دو شرکت بزرگ ویزاکارت (VISA Card) و مستر کارت (Master Card) اشاره نمود. مستر کارت در بازار مبادلات آمریکا سهمی پنجاه درصدي و ویزا کارت سهمی 30 درصدي را به خور اختصاص داده اند؛ بطوریکه این کارتها حجم بالایی در مبادلات الکترونیکی وجوه و پرداختهاي الکترونیکی در مبادلات آمریکا دارند. در این نوع کارتها معمولاً هزینه اي بابت اشتراك سالیانه از مشتري دریافت می شود. در پایان هر ماه دارندگان کارت، صورتحسابی را بابت معاملات انجام شده دریافت می کنند در این نوع صورتحسابها جزئیات خرید ها و دریافتهاي نقدي در طول یک ماه گذشته درج شده و دارندگان کارت می بایست مبالغ بدهی کارت خود را به طور کامل تسویه نموده و یا بخشی را تسویه و الباقی را به صورت قسطی و بر اساس توافق از پیش تعیین شده اي طی چند ماه تسویه نمایند.
بهره کارتهاي اعتباري توافقی است و در مواردي بهره آن قسمت از بدهی کارت که از بابت خرید کالا یا خدمات ایجاد شده صفر است به شرط آنکه مشتري آن مبلغ را در اولین صورتحاسب تسویه نماید و بهره پرداختهاي نقدي از زمان برداشت وجه محاسبه می شود .با توجه به ریسک اعتباري نسبتاً بالاي این کارتها عموماً بهره دریافتی از این کارتها
بالاست.
کارتهاي بدهی/اعتباري
کارتهاي بدهی/اعتباري ، کارتهایی با ماهیت دو گانه هستند به این صورت که هم می تواند به عنوان کارت بدهی استفاده شود یعنی مشتري می تواند مبالغی را به حساب کارت واریز نموده و در خرید ها و برداشتها نقدي از درگاهاي الکترونیکی، از آن مبلغ استفاده نماید، و هم می تواند از اعتبار کارت استفاده نماید به این صورت که در صورت صفر بودن
موجودي نقدي کارت، برداشتها و خریدها از اعتبار کسر می شود که شرایط تسویه آن همانند کارتهاي اعتباري است که در فوق توضیح داده شد.
کارتهاي خرید
کارتهاي خرید به آن دسته از کارتهایی گفته می شود و صرفاً قابلیت خرید داشته و امکان برداشت وجه از آنها میسر نمی باشد.اصطلاحاً به این نوع کارتها بن کارت گفته می شود. این نوع کارتها هم می توانند به صورت کارت بدهی باشند یعنی در ابتداء مبالغی در آنها شارژ شده و سپس مشتري آن مبلغ را در خریدهاي خود از طریق درگاهاي الکترونیکی به
فروشنده پرداخت می نماید، یا به صورت اعتباري بوده یعنی سقف اعتباري در آن شارژ شده که مشتري تا آن سقف می تواند خرید نماید و تسویه آن همانند کارتهاي اعتباري می باشد.
کارتهاي هوشمند
کارتهاي هوشمند عموماً کارتهاي بدهی هستند به طوریکه در آنها علاوه بر مشخصات مشتری، برخی از اطلاعات حساب مشتري ذخیره شده و در مواردي که درگاههاي الکترونیکی آنلاین نیستند، مشتريمیتواند بصورت آفلاین از آنها استفاده نماید. رایج ترین کاربرد این نوع کارتها، استفاده از کیف پول الکترونیکی در آنهاست.
برگرفته از Economics Section of Cardiff Business School
مترجم: مهرداد دستورانی
ادامه دارد...
► ترکیب سیستم‌عامل کروم با اندروید توسط گوگل
نظامهاي پرداخت الکترونیکی (قسمت اول) ◄
