گزارش/ هدفمندی یارانه ها یک ساله شد

امروز نخستین سالگرد اجرایی شدن قانون هدفمند کردن یارانه ها است .در تاریخ ۲۷ آذر ۱۳۸۹، محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور با حضور در تلویزیون، آغاز اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها را رسما اعلام کرد. او گفت که “از صبح روز 28 آذر، حامل‌های انرژی، آب و نان در سراسر ایران با بهای جدید ارائه خواهند شد.”و عملا از روز 29 ام یارانه ها هدفمند گردید.

به گزارش بانکی دات آی آر, به این ترتیب قانونی که پس از کش و قوس های فراوان و جدل های گوناگون به تصویب رسیده بود و در بین کارشناسان مختلف اقتصادی با نام هایی چون جراحی اقتصادی,تحول اقتصادی و هدفمند کردن یارانه ها خوانده می شد، بخشی از زندگی خانواده های ایرانی شد.

مطابق این قانون شانزده قلم کالا و خدمات مشمول حذف یارانه و عرضه به قیمت بین المللی شدند و در مدت پنج سال یارانه کالاهایی چون بنزین، گازوئیل، گاز، نفت، برق، آب، گندم، شکر، برنج، روغن و شیر حذف شده و آنها با قیمت بازارهای منطقه خلیج فارس عرضه خواهند شد. دولت می تواند ۲۰ هزار میلیارد تومان از بابت افزایش قیمت، درآمد داشته و دراین بین نیمی از این درآمد را برای مقابله با تورم به صورت نقدی بین مردم توزیع کند.۳۰ درصد از این در آمدها نیز به تولید کنندگان و ۲۰ درصد به دولت به منظور جبران خسارات ناشی از افزایش حامل های سوخت تعلق می گیرد.

اما سوال اساسی این است که این قانون طی یک سال گذشته تا چه حد به بهبود وضع اقتصادی خانوداه ها و اقتصاد کشور کمک کرده است. کارشناسان در این زمینه اختلاف نظرهای اساسی دارند، اما تقریبا تمامی شان در این خصوص که این کار می بایست اجرایی شود توافق دارند، هرچند درنحوه اجرای آن اختلافات اساسی وجود دارد.

مسلما هدفمندی یارانه ها پیش از هرچیز بر زندگی خانوار های ایرانی تاثیر گذاشته است و مردم بهتر از هر کارشناسی می توانند در این خصوص نظر بدهند. از همین روی خبرنگار بانکی دربین اقشار مختلف مردم حاضر و نظرات ایشان را جویا شد.

نسرین یک زن ۴۷ ساله و خانه دار است وی از هدفمند شدن یارانه ها رضایت نسبی دارد وی در این خصوص گفت: اینکه شما می گویید یک سال از اجرایی شدن هدفند کردن یارانه ها می گذرد بسیار جالب است، فکر نمی کردم، به نظرم خیلی سریع گذشت. به نظر من درست است که خیلی از اجناس گران شده اما از طرف دیگر مبلغی که هر ماهه به حسابمان ریخته می شود کمک خرج خوبی است، من در کل راضی ام، اما مبلغ یارانه ها کمتر از نرخ تورم است، باید مبلغ یارانه ها زیاد شود.

داود همسر نسرین خانم ۵۳ ساله و بازنشسته است وی معتقد است: هدفمند کردن یارانه ها دردی از دردهای اقتصاد ما را درمان نکرده فقط معادلات پیچیده ای را روی دست دولت گذاشته. متاسفانه قاچاق سوخت هنوز هم انجام می شود! هوای تهران امسال هم آلوده است! تورم بالاست و هیچ تغییر عمده ای در زندگی ساکنان شهر های بزرگ ندیده ام.

به نظر من در طی این یکسال هیچ یک از آن مزایایی که هنگام اجرایی شدن این قانون از سوی دولتمردان و یا تلویزیون مطرح می شد محقق نشده است.

سجاد یک دانشجوست و ساکن یزد است او معتقد است: اینجا تغییرات گسترده ای دیده نمی شود مبلغ یارانه ها همان روزهای اول ماه خرج قبوض می شود و کفاف باقی اضافه خرج ها رانمی دهد. بیشتر خانه های یزد شخصی است و این امر باعث می شود که هزینه زیادی بابت گازوئیل ,نفت وسایر حامل های انرژی بر مردم تحمیل شود، اما نرخ کرایه تاکسی ها چندان تغییر نکرده است.

علیرضا مدیرعامل یک شرکت جدید التاسیس است. وی می گوید: برای شرکت من که تازه کار است و با دشواری های زیادی روبروست. پرداخت قبوض چندصد هزار تومانی بسیار دشوار است و سختی های زیادی بر پیکره کشور وارد می کند با این وجود اگر براقتصاد تاثیر مثبتی بگذارد گلایه ای ندارم.

بهروز راننده آژانس است. وقتی از هدفمندی یارانه ها می پرسم سر درد و دلش باز می شود، دل پری دارد: اوایل شب و روز نداشتم، فکر می کردم اگر کرایه ها گران نشود چه کنم و حتما شرمنده زن و بچه ام خواهم شد. مدتی هم تا نظام سهمیه آژانس ها مشخص شود خیلی سختی کشیدیم الان هم کارت سوختم دست آژانس است و اگریک مسافرت کوتاه بخواهم بکنم باید بنزین آزاد بزنم.

نیلوفر از تهران می گوید: خدا پدرو مادرشان را بیامرد من هم قبوض و هم کرایه ماشینم را از این طریق می پردازم تازه اضافه ام می آورم!!

اما چند سوال اساسی

چرادولت و وزارت اقتصاد به عنوان متولی هدفمندی یارانه ها یا کارگروه طرح تحول در سالگرد اجرایی شدن این طرح به مردم گزارش عملکردشان را ارائه نکرده اند؟

برنامه های دولت در خصوص این طرح برای سال آینده چیست؟

در حالی که رسانه های غربی به مساله سالگرد هدفمند شدن یارانه ها توجه ویژه کرده اند و حتی برنامه نوبت شمای بی بی سی فارسی یک برنامه را به این موضوع اختصاص داده، چرا رسانه های خودمان کمتر به این موضوع توجه کرده اند و تحلیلی ارائه نکرده اند؟

آیا زمان پاسخگویی به مردم فرا نرسیده است؟

به راستی جای نشست های تخصصی و علمی در خصوص اتفاقاتی که در طی این یکسال رخ داده خالی نیست؟