موفقیت دانشمند ایرانی در ساخت گوش و بینی مصنوعی

محقق ایرانی یونیورسیتی کالج لندن از ساخت اندام های یدکی مصنوعی انسان از جمله گوش و بینی در آزمایشگاه خود خبر داد.

دکتر الکس (اسکندر) سیف علیان، مدیر دپارتمان «نانوفناوری و پزشکی احیاکننده» یونیورسیتی کالج لندن، اکنون در حال آماده سازی یک بینی مصنوعی برای پیوند به یک بیمار در ماه آینده است. پیش از این، محققان از کاشت به عنوان جایگزین بینی استفاده می کردند که دوام چندانی نداشت و تغییر شکل می داد. اما اندام یدکی ابداعی سیف علیان این گونه نیست و برای مثال این بینی کاملا از پلیمر ساخته شده است.

وی که چند سال پیش با سفر به ایران مدتی با گروه تحقیقاتی مهندسی بافت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به سرپرستی دکتر غنوی و مبدع نخستین نای مصنوعی جهان همکاری داشت، همچنین با استفاده از نانوفناوری اولین سرخرگ مصنوعی جهان را تولید کرد که از ضربان برخوردار است. سیف علیان همچنین مدعی است در صورت نیاز می تواند در هر 20 ثانیه، یک متر رگ تولید کند. پلیمر استفاده شده در بینی مصنوعی مانند لاستیک نازک لاتکس است که از میلیاردها مولکول هر کدام به اندازه یک نانومتر ساخته شده است.

دکتر سیف علیان اظهار کرد: درون این نانو مواد، هزاران سوراخ ریز وجود دارد. بافت های درون این سوراخ ها رشد می کند و بخشی از آن ها می شود. این روند باعث تبدیل این اندام مصنوعی به شکل یک بینی واقعی خواهد شد. این بینی در زمان انتقال به بیمار، ابتدا مستقیم روی صورت فرد نصب نمی شود، بلکه درون یک بالون زیر پوست دست او قرار خواهد گرفت.

در طول ۴ هفته که پوست و رگ های خونی رشد کرد، این بینی مورد ارزیابی قرار می گیرد و سپس می توان آن را روی صورت پیوند زد. در مدرن ترین شکل پزشکی جدید، دکتر سیف علیان و گروهش بر رشد اندام جایگزین و بخش های یدکی بدن با استفاده از سلول های خود بیماران تمرکز کرده اند که نیاز به انتظار در صف اندام اهدایی را از بین خواهد برد.

همچنین از آن جا که این اندام ها از سلول های بدن خود فرد تولید شده است، امکان رد شدن آن ها از سوی سیستم ایمنی بدن از بین خواهد رفت. جالب این که دستور این ماده زیست سازگار کاملا سری اعلام شده است و به شدت از آن محافظت می شود. این دستاورد می تواند زندگی بسیاری از افراد را که اندام خود را در اثر ابتلا به سرطان یا قطع عضو از دست داده اند، نجات دهد.

در حالی که جنجال های زیادی درباره پژوهش های سلول های بنیادی به دلیل استفاده از سلول های بنیادی جنینی وجود دارد، گروه دکتر سیف علیان برای تولید این بینی از سلول های مغز استخوان بیمار استفاده کرده اند.این فرآیند کاملا متحول کننده است و به گفته دکتر سیف علیان باید کارآزمایی های بالینی زیادی روی بیماران گوناگون برای اطمینان از امکان رد یا قبول سیستم ایمنی بدن انجام شود. گروه این دانشمند ایرانی اکنون در حال کار روی دریچه های قلب است که نیازی به کشت بذر پیش از پیوند ندارد و در عوض پس از پیوند، به جذب سلول های مورد نیاز خود می پردازد.

به گفته سیف علیان، اغلب برای بای پس قلب باید از پا یا دست فرد یک رگ گرفت اما 30 درصد بیماران از رگ مناسب برای این عمل برخوردار نیستند و در حال حاضر هیچ جایگزینی هم برای آن ها وجود ندارد. وی افزود: ما برای اولین بار در جهان به تولید این جایگزین پرداخته ایم که در آزمایش های حیوانی موفق عمل کرده است و امسال در کارآزمایی های انسانی نیز استفاده خواهد شد.

مرکز اطلاعات فنی تهران