با وجود سپري شدن مدت زيادي از آغاز حضور ابزارهاي اوليه و ابتدايي بانكداري الكترونيكي مانند خودپردازها و پايانه‌هاي فروش و كارت‌هاي اعتباري، هنوز روند خدمات رساني آنها با چالش‌ها و مشكلات فراواني مواجه است.
استمرار اين نقايص و مشكلات طي سال‌هاي گذشته همواره يكي از انتقادات كاربران و مشتريان كارت‌هاي بانكي استفاده كننده از پايانه‌هاي فروش بوده است و بسيار ديده مي‌شود كه مشتريان كارت به دست خيابان به خيابان دنبال خودپرداز مي‌گردند و تازه بعد از يافتن دستگاه خلوت و فعال با مشكلات بعدي از جمله ناپديد شدن موجودي‌شان مواجه مي‌شوند!
در اين بين مسئولان بانك مركزي و بانك‌هاي ارائه دهنده اين خدمات همواره در برابر اين انتقادات تنها به اظهار اميدواري بر رفع مشكلات و ارائه آمار افزايش تعداد خودپردازها، پايانه‌هاي فروش و كارت‌هاي اعتباري بسنده كرده و آينده‌اي بدون مشكل را وعده مي‌دهند.
بررسي‌ها و گزارش‌هاي موجود نشان مي‌دهد كه علاوه بر قطعي‌هاي مكرر و طولاني مدت خودپردازها، قطعي سامانه‌هاي سيبا، سپهر، جام و ... به تازگي شاهد بروز اختلالات جديدي در نظام بانكداري الكترونيكي هستيم.
* كسر از حساب بدون پرداخت پول و سرگرداني مشتري!
در يكي از تازه‌ترين اين اشكالات كه در چند ماه اخير به دفعات مشاهده شده است، كاربران پس از وارد كردن كارت خود به خودپرداز، پيغامي مبني بر عدم امكان برداشت وجه به دلايل گوناگون دريافت مي‌كنند ولي وقتي به سراغ خودپرداز بانك ديگري مي‌روند در كمال تعجب مشاهده مي‌كنند كه مبلغي كه در دستگاه قبلي قصد برداشت آن را داشته، ولي به آنها پرداخت نشده از حساب‌شان كسر شده است!
در يك واقعه خودپردازي خانمي كه براي برداشت از حسابش به يك خودپرداز مراجعه كرده و موفق نمي‌شود كه پولي را دريافت كند روز بعد متوجه مي‌شود كه از حساب او مبالغي كم شده است و بعد از پيگيري مسئولان بانك به ارائه اين اطمينان كه "پول مشتري نزد آنها به امانت است" به وي مي‌گويند كه دستگاه اشتباه كرده و و با ارائه فرم‌هايي مي‌خواهند برود و 10 روز ديگر براي دريافت پولش مراجعه كند!
اين مشتري سرگردان بعد از دو هفته پيگيري هنوز موفق به دريافت پولي كه به اشتباه از حسابش كم شده، نشده و با وعده مسئولان بانك براي دريافت وجهش در روزهاي آينده مواجه مي‌شود.
* پرداخت وجه بيش از ميزان تقاضا
در يكي ديگر از موارد اختلال، كاربران با پرداختن بدون حساب و بيش از حد موجودي خود مواجه مي‌شوند و در يكي از اين موارد فردي هنگام دريافت وجه به ناگاه مشاهده كرد كه دستگاه خودپرداز، اسكناس‌هاي پنج هزار توماني را به وي پرداخت مي‌كند در حالي كه تمام موجودي وي تنها 50 هزار تومان بود ولي پس از شمارش مشخص شد، مبلغي در حدود 500 هزار تومان به وي پرداخت شده است!
* پرداخت قبض، مشكل جديد خودپردازها
به تازگي و بدون اعلام رسمي و اطلاع رساني كافي برخي بانك‌ها از دريافت وجه قبوض تلفن همراه، گاز و برق ممانعت مي‌ورزند و مشتريان را به سمت پرداخت قبض از طريق خودپردازها هدايت مي‌كنند و اين در حالي است كه به علل گوناگون از جمله خرابي صفحات اسكنر، آشنانبودن و مهارت مردم در نحوه پرداخت وجه قبض از طريق خودپردازها و از همه مهمتر اينكه دارنده كارت هر بانك تنها در شعب همان بانك مجاز به پرداخت قبض خود است.
يكي ديگر از موارد اختلال كه در روزهاي اخير اتفاق افتاده است اين بود كه شخصي به يك خودپرداز مراجعه مي‌كند و در ناباوري مي‌بيند كه مبلغ 140 هزار تومان از حسابش كسر شده و اين در حالي بوده كه كارت بانك در دست خود فرد مراجعه كننده بوده و شماره رمز كارت نيز تنها خود فرد اطلاع داشته است و بعد از مراجعه و پيگيري‌هاي زياد متوجه مي‌شود كه از حسابش پولي كسر شده و فكر مي‌كند كه قطعا مشكل نرم‌افزاري اتفاق افتاده اما در عين ناباوري متوجه مي‌شود كه شخصي از حسابش مبلغ 140 هزار تومان پول برداشت كرده است!
در طي اين مدت روند پرداخت قبوض و به طور كلي خودپردازها با دشواري‌هاي فراواني مواجه شده است ولي با اين وجود بانك مركزي همچنان بر گسترش استفاده از روش‌هاي بانكداري الكترونيكي تاكيد دارد.
* بانك مركزي: عموم مردم از خدمات استقبال مي‌كنند
در اين زمينه مهران شريفي ـ مدير اداره نظام‌هاي پرداخت بانك مركزي ـ در گفت‌وگو با ايسنا در پاسخ به اين پرسش كه بعد از گذشت چندين سال از زمان ترويج بانكداري الكترونيك در كشور هنوز مردم ما با مشكل قطع و وصل شتاب، دستگاه‌هاي خودپرداز مواجه هستند چه برنامه‌اي براي اين مشكلات داريد؟ تصريح كرد: مشكلات قطعي ارتباط و يا كمبود اسكناس هنوز در كشور وجود دارد اما آمار فزاينده و روبه رشد تعداد موارد استفاده مردم از خودپردازها و انواع خدمات از حساب‌هاي متمركز مانند سيبا، سپهر و ... بيانگر اين موضوع است كه عموم مردم از اين خدمات استقبال كرده و تقاضا براي آن وجود داشته و رو به افزايش است.
وي ادامه داد: لازم است بانك‌ها براي بهبود كيفيت خدمت رساني ظرفيت‌هاي سامانه‌هاي خود را افزايش دهند و با بهره‌برداري از امكانات پشتيباني قوي مشكل قطعي در سرويس دهي را برطرف كنند.
مدير اداره نظام‌هاي پرداخت بانك مركزي تصريح كرد: براي ارائه خدمات بانكي الكترونيكي چه توجيهي از اين بهتر كه مشتري با استفاده از خدمت الكترونيكي، ديگر نياز به مراجعه حضوري به شعبه بانك نخواهد داشت مثلا اگر مشتري قبض آب و برق خود را به صورت الكترونيكي يعني از طريق خودپرداز يا تلفن، اينترنت يا تلفن همراه بپردازد، ديگر نياز به مراجعه در شعبه و صرف زمان طولاني معطلي در صف نخواهد داشت و به اين ترتيب سفرهاي درون شهري نيز كاهش خواهند يافت.
شريفي در پاسخ به اين پرسش كه روند استقبال از بانكداري الكترونيكي طي مدت مشابه سال 86 ـ 87 روند نزولي داشته است؟ گفت: چنين مطلبي به هيچ وجه درست نيست و روند استفاده از خدمات بانكي الكترونيكي رو به افزايش بوده و هيچ گاه نزولي نبوده است.
* بايد مشكلات را به حداقل ممكن برسانيم
همچنين محمود بهمني ـ دبيركل بانك مركزي ـ درباره وضعيت خودپردازها گفت: در حال حاضر ما از خودپردازها انتظار يك شعبه داريم و آنها قرار بوده كه به كمك شعبه‌ها بيايند نه خود شعبه شوند.
به گفته وي يك روز تمام خودپردازها بايد جمع شوند و به جاي آنها پايانه‌هاي فروش بيايد.
دبيركل بانك مركزي با بيان اينكه مشكل خودپردازها به صورت كامل حل نمي‌شود تصريح كرد: در هيچ كجاي دنيا مشكلات خودپردازها به طور كامل حل نمي‌شود ولي منتهي ما بايد سعي كنيم كه اين مشكلات را به حداقل ممكن برسانيم.
* عملكرد پرداخت الكترونيك در فاصله پايان سال 86 تا انتهاي ارديبهشت 87
براساس آمار عملكرد استاني ابزارها و تجهيزات پرداخت الكترونيك در حالي كه تعداد دستگاه‌هاي خود پرداز شبكه بانكي در سطح كشور از 9 هزار و 917 دستگاه در پايان اسفند 86 به 10 هزار و 113 دستگاه در پايان ارديبهشت ماه 87 افزايش يافته است، تعداد تراكنش‌هاي انجام شده از طريق اين خودپردازها در فاصله زماني ياد شده از 64 ميليون و 830 هزار و 154 تراكنش به 61 ميليون و 632 هزار و 648 تراكنش كاهش يافته است.
همچنين مبلغ تراكنش‌هاي انجام شده در همين مدت نيز از 21 هزار و 543 ميليارد ريال به 18 هزار و 848 ميليارد ريال تنزل پيدا كرده است.
آمار بانك مركزي از تعداد پايانه‌هاي فروش (pos) فعال در سطح كشور و تعداد و مبلغ تراكنش‌هاي انجام شده از طريق اين دستگاه‌ها نيز حاكي است با وجود افزايش تعداد پايانه‌هاي فروش از 427 هزار و 82 دستگاه به 472 هزار و 983 دستگاه در فاصله پايان اسفند 86 تا انتهاي ارديبهشت 87 در كل كشور، تعداد تراكنش‌هاي انجام شده به وسيله اين پايانه‌هاي فروش در اين فاصله دو ماه بيش از 1.5 ميليون تراكنش كاهش يافته و از حدود شش ميليون و 333 هزار تراكنش در پايان سال گذشته به چهار ميليون و 823 هزار تراكنش در پايان ارديبهشت ماه سال جاري كاهش پيدا كرده است.
مبلغ ريالي تراكنش‌هاي انجام شده در همين مدت نيز از سه هزار و 378 ميليارد ريال به دو هزار و 754 ميليارد ريال افت كرده است.
به گزارش ايسنا هر چند تعداد اين پايانه‌هاي شعب از 21 هزار و 707 دستگاه در پايان سال 86 به 22 هزار و 557 دستگاه در پايان ارديبهشت ماه سال 87 افزايش پيدا كرده است اما تعداد تراكنش‌هاي صورت گرفته از طريق اين دستگاه‌ها در مدت ياد شده با يك ميليون و يك‌صدهزار مورد كاهش از سه ميليون و 898 هزار تراكنش به دو ميليون و 791 هزار تراكنش كاهش يافته و مبلغ تراكنش‌هاي انجام شده نيز از 34 هزار و 231 ميليارد ريال به 31 هزار و 14 ميليارد ريال در همين فاصله زماني نزول پيدا كرده است.
تعداد دستگاه‌هاي خودپرداز استان تهران در فاصله پايان اسفند 86 تا آخر ارديبهشت 87 از دو هزار و 297 دستگاه به دو هزار و 951 دستگاه افزايش يافته ولي تعداد مبلغ تراكنش‌هاي انجام شده از طريق اين تعداد خودپرداز در سطح استان، به ترتيب از 22 ميليون و 264 هزار و 246 تراكنش، با مبلغ ريالي هشت هزار و 208 ميليارد ريال به 19 ميليون و 904 هزار و 185 تراكنش با مبلغ شش هزار و 868 ميليارد ريال در اين فاصله دو ماهه كاهش پيدا كرده است.
در اين گزارش استان اصفهان بعد از استان تهران قرار دارد اما تفاوت عمده آن با تهران در اين است كه علاوه بر كاهش تعداد و مبلغ تراكنش‌ها تعداد خودپردازهاي اين استان نيز كاهش يافته و از 626 خودپرداز در پايان سال گذشته به 604 خودپرداز كاهش يافته است.
استان خراسان رضوي كه در رتبه سوم اين آمار قرار دارد وضعيتي مشابه استان اصفهان دارد چرا كه تعداد خودپردازهاي اين استان كه در پايان اسفند 86 برابر با 623 دستگاه بوده بعد از دو ماه و در پايان ارديبهشت 87 به 571 دستگاه كاهش پيدا كرده است.
► موسسه مالی و اعتباری سینا به شبکه شتاب بانکی پیوست
تورم به ۲۲ درصد رسيد ◄
