بازار جهاني نفت همچنان دست‌خوش تغييرات و نوسانات موجود در اقتصاد جهاني است و در اين ميان اقتصاد جهاني هر چه بيشتر در رکود فرو مي‌رود پيش‌بيني‌ها نسبت به آينده بازار نفت نيز نا اميدانه تر است.
بر اين اساس در حالي وزراي نفت 11 کشور عضو سازمان کشورهاي صادر کننده نفت در خرداد ماه براي تصميم گيري جديدي پيرامون بازار طلاي سياه گردهم مي‌آيند که سازمان بين‌المللي انرژي خطاب به مصرف کنندگان بزرگ نفت در دنيا هشدار داده و سال 2013 را آغاز بحران جهاني کمبود نفت نامگذاري کرده است.
اين هشدار در حالي از سوي سازمان بين‌المللي انرژي اعلام مي‌شود که توليد کنندگان بزرگ نفت در اوپک از هم اکنون به فکر انديشيدن راهي براي بازگشت قيمت‌ها به دوران صعود هستند. در اين بين بسياري ازتوليد کنندگان اينگونه اظهار مي‌دارند که بهترين رقم براي نفت در بازار جهاني در حدود 80 دلار است و براي رسيدن به اين قيمت راهکارهاي مختلفي از جمله احتمال کاهش مجدد سطح توليد کنوني اوپک مطرح شده است.
بر اين اساس برخي کشورهاي عضو اوپک از هم اکنون به بيان مواضع رسمي خود در نشست آتي پرداخته‌اند. اما اعلام موضع کشورهاي مختلف بازتاب‌هايي را نيز از سوي مصرف کنندگان در پيش داشته که از جمله آنها مي‌توان به هشدار رئيس سازمان بين‌المللي انرژي اشاره کرد.
نوبو تاناكا رئيس سازمان بين المللي انرژي تصريح كرد: نمي‌توان احتمال كمبود عرضه نفت تا سال‌هاي 2013 و 2014 را رد كرد. سرمايه گذاري در بخش اكتشاف و توليد كاهش پيدا كرده و احتمال وقوع بحران كمبود عرضه وجود دارد.
تاناكا تاكيد كرد، ظرفيت مازاد توليد نفت اوپك تا سال 2013 به كمتر از 3.5 ميليون بشكه در روز خواهد رسيد.
اما در آن سوي ماجرا نيز اوپکي‌ها از توقف سرمايه گذاري‌هاي نفتي و رکود در اجراي پروژه‌هاي نفت و گاز کشورهاي خود خبر مي‌دهند. در اين بين روزنامه وال استريت ژورنال نيز به نقل از عبدالله البدري دبير كل اوپك اعلام كرد، تاكنون 35 پروژه اكتشافي از سوي كشورهاي اوپك متوقف شده است. عربستان و كويت تاكنون برخي از پروژه‌هاي نفتي جديد خود را به علت كاهش قيمت جهاني نفت و بحران مالي و اقتصادي متوقف كرده‌اند.
کاهش بيشتر تقاضا در راه است
اوپکي‌ها در آستانه نشست آتي سازمان خود اگرچه نفت 48 دلاري را در سبد تجربه مي‌کنند اما همچنان نگرانند تا پس از نشست نيز قيمت‌ها بيش از اين با کاهش مواجه نشود و بر اين اساس در جواب هشدارهاي جهاني در خصوص کمبود نفت در سال‌هاي آينده بحث‌هاي مربوط به افت تقاضا و توقف پروژه‌هاي توليد نفت اوپکي‌ها پيش مي‌کشند.
محمد علي خطيبي نماينده دايمي ايران در اوپک نيز احتمال وقوع بحران در تقاضاي جهاني نفت را رد نمي‌کند اما اين احتمال را زماني قطعي مي‌داند که اوضاع اقتصادي و بحران جهاني به زودي مرتفع شود و بر اين اساس ميزان تقاضا نيز افزايش يابد.
وي که به طور غير رسمي از تمايل ايران به کاهش دوباره سطح توليد نفت در اجلاس ماه مه سخن مي‌گفت، به پيش‌بيني‌هاي موجود در زمينه چگونگي ادامنه روند بحران جهاني اشاره کرد و افزود: بر اساس گزارش‌هاي مطرح شده از سوي اقتصاددانان جهاني براي رفع بحران دو گزينه و سوال‌هاي متفاوتي بيان مي‌شود که گروهي اواخر سال جاري ميلادي را زمان برطرف شدن رکود و گروهي ديگر سال 2012 را زمان پايان رکود اقتصاد جهاني عنوان مي‌کنند که در هر يک از اين شرايط بهبود تقاضا در يک زمان معين رخ خواهد داد که با ادامه روند کنوني کاهش توليد نفت از سوي اوپک و در صورت رفع رکود جهاني اقتصاد شاهد بهبود وضعيت تقاضا خواهيم بود.
وي ادامه داد: در شرايط کنوني اوپکي‌ها در حدود 4 ميليون بشکه از سطح توليد خود کاسته‌اند و اين کاهش سطح توليد تواني است که به صورت بالقوه در بين اعضا وجود دارد و در صورت نياز به بازار بازگردانده خواهد شد اما پيش بيني‌ها حاکي از اين است که تا پايان سال 2009 روند تقاضا افزايشي نخواهد بود و حتي ممکن است با توجه به ادامه رکود ميزان تقاضا کاهش بيشتري نيز داشته باشد.
خطيبي نظر دبير کل اوپک پيرامون کاهش نيافتن توليد نفت در نشست آتي را نظري رسمي ندانست و افزود: دبير کل در مقامي نيست که بخواهد موضع اوپک را زودتر از موعد اعلام کند زيرا اين فرد تنها مجري تصميمات وزراي نفت اوپک است و از هم‌اکنون نمي‌توان پيش‌بيني کرد تا آن زمان به چه اجماعي خواهيم رسيد.
وي در عين حال از بيان موضع رسمي ايران خودداري کرد اما اظهار داشت که ايران نيز همچون بسياري از کشورها خواستار نفت 80 دلاري است و براي رسيدن به اين قيمت ادامه روند کنوني توليد نفت اوپک نمي‌تواند موثر باشد.
وي تنها راه دستيابي به نفت 80 دلاري را تعديل روند کنوني توليد نفت عنوان کرد و گفت: براي اين تعديل بايد کم کم تا زمان بازگشت اوضاع اقتصادي در جهان از سطح توليدات اوپک بکاهيم و ميزان توليد نفت اين سازمان را به کمتر از نياز روزانه بازار تعديل کنيم.
وي ميزان نياز کنوني بازار را 28 ميليون بشکه در روز عنوان کرد و اظهار داشت: سطح کنوني توليد نفت اوپک نيز همين مقدار است که با ادامه اين روند توليد نمي‌توانيم شاهد افزايش قيمت‌ها باشيم.
اين اظهارات در حالي از سوي خطيبي عنوان مي‌شود که عبدالله سالم البدري عنوان كرد: باوجود كاهش تقاضاي نفت و افزايش ذخيره‌هاي نفتي، انتظار نمي‌رود كه توليد نفت اوپك در نشست ماه آينده اين سازمان با تغييري مواجه شود. به گفته وي، سازمان اوپك بايد ابتدا توافقنامه مورد تاييد قرار گرفته در ماه دسامبر را اجرايي كرده و بعد براي هرگونه تغيير ديگر خود را آماده كند.
بدقولي غير اوپکي‌ها ادامه دارد
خطيبي همچنين ميزان توليد غير اوپکي‌ها را بر خلاف وعده آنها با اوپک دانست و در پاسخ به سوال ما در خصوص ميزان حمايت غير اوپکي‌ها از اوپک گفت: ما از همکاري آنها چيزي نديديم هرچند آنها قول‌هايي به ما داده‌اند. شواهد نشان مي‌دهد که توليد غير اوپکي‌ها خيلي تغييري نکرده است و همچنان در حدود همان 50 ميليون بشکه‌اي است که پيش از بروز بحران قيمت‌ها نيز در همين اندازه بود.
وي همچنين با اعلام اين خبر که روند نزولي غير اوپکي‌ها از اواخر سال جاري ميلادي آغاز خواهد شد تصريح کرد: اين روند نزولي کاملا جبري است و رکود جهاني و افت قيمت نفت و کاهش سرمايه‌گذاري‌ها بيشترين تاثير را بر آن دارد.
هشدار اوپک به مصرف کنندگان درباره افزايش بهاي نفت
با اين وجود اما پيش‌بيني‌هاي مختلفي از تصميم اوپک در نشست آتي مطرح مي‌شود و بر اين اساس نشريه اويل اند گاز اعلام کرد که اوپك با آگاهي از تشديد بحران اقتصادي توسط كاهش منابع نفتي و بالا بردن دوباره قيمت‌ها، تصميم گرفته است كه کاهش توليد خود را ادامه دهد. از سوي ديگر اعضاي اوپك و 13 كشور آسيايي با تاكيد بر ضرورت كنترل بازار نفت، نسبت به افزايش شديد قيمت نفت پس از ازسرگيري رشد اقتصادي جهان هشدار دادند.
در بيانيه‌اي كه پس از سومين نشست وزراي انرژي آسيا برگزار شد آمده است:«تغييرات شديد و حساب نشده قيمت نفت نامطلوب است.» در ادامه اين بيانيه بر ضرورت كنترل و نظارت بيشتر بر بازار نفت و ساير كالاها تاكيد شده تا پس از اين كه روند رشد اقتصاد جهاني از سر گرفته مي‌شود قيمت‌ها به طور فزاينده افزايش پيدا نكند.
علي النعيمي وزير نفت عربستان نيز در اين نشست گفت: تغييرات گسترده در قيمت‌ها مخاطراتي جدي در آينده به همراه خواهد داشت به ويژه اينكه ركود اقتصادي نيز سرمايه‌گذاري در پروژه‌هاي انرژي را كاهش داده است.
وي پايين بودن قيمت نفت را غير قابل توجيه و ناپايدار دانست و گفت: «من همواره هشدار داده‌ام كه اگر قيمت‌ها براي مدتي طولاني پايين باقي بماند در آينده بايد شاهد افزايش شديد قيمت‌ها باشيم.»
النعيمي همچنين گفت اگر قيمت نفت بالاي قيمت كنوني باشد(51 دلار) «مطلوبتر» خواهد بود.
منبع: روزنامه اعتماد ملی
► زنان ایرانی بانک گریز هستند
تورم ایران: اول خاورمیانه، هشتم جهان ◄
