آیا اقتصاد، پاشنه آشیل احمدی‌نژاد خواهد شد؟

نشریه معتبر اکونومیست در یادداشتی به بررسی وضعیت اقتصادی ایران در دوران ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد می‌پردازد. نویسنده با اشاره به شکست طرح‌های اقتصادی دولت فعلی، از میرحسین موسوی به عنوان یکی از نامزدهایی که به دلیل اداره اقتصاد کشور در دوارن جنگ هشت‌ساله دارای حسن‌شهرت است نام برده و پیش‌بینی می‌نماید او جدی‌ترین رقیب احمدی‌نژاد در انتخابات پیش‌رو باشد. در ادامه ترجمه کامل این یادداشت از نظر شما می‌گذرد.

 اقتصاد ایران به دلیل مواجه شدن با کسری بودجه، سقوط قیمت نفت و افزایش تورم و بیکاری در وضعیت بدی به سر می‌برد.

رئیس‌جمهور ایران در انتخابات سال 2005 با طرح شعارهای پوپولیستی برای اصلاح وضع اقتصادی به قدرت رسید. او وعده داد که پول منابع عظیم نفتی کشورش را بر سر سفره‌های مردم بیاورد و با فساد مبارزه کند.

با نزدیک شدن انتخابات ریاست‌جمهوری در ماه ژوئن، ایرانی‌ها اقدامات او را مورد کنکاش قرار می‌دهند تا به میزان موفقیت وی پی ببرند. با شروع زمان 5 روزه نام‌نویسی نامزدهای ریاست‌جمهوری از روز سه‌شنبه پنجم می، به نظر می‌رسد احمدی‌نژاد از وجهه مناسبی برخوردار نیست.

ممکن است تنش فزاینده با غرب بر سر پرونده هسته‌ای و تهدیدهای احمدی‌نژاد علیه اسرائیل موقتاً وضعیت پریشان اقتصادی ایران را به دست فراموشی بسپارد ولی هنوز اقتصاد عامل تاثیرگذاری بر نحوه رای‌دهی بسیاری از ایرانیان است.

موضوعی که نمی‌توانیم احمدی‌نژاد را به خاطرش سرزنش کنیم سقوط قیمت نفت است. اقتصاد ایران به شدت وابسته به نفت و گاز است.

درآمدهای نفتی 80 درصد درآمد دولت را تشکیل می‌دهد بنابراین کاهش قیمت آن‌ها بسیار طاقت‌فرسا است. قیمت نفت در جولای 2008 به بشکه‌ای 150 دلار رسیده بود اما حالا حول و حوش 50 دلار دور می‌زند (تقریباً قیمتی که در شروع کار احمدی‌نژاد داشت).

این مسئله به اقتصاد ایران ضربه زده است. قیمت بالای نفت دست احمدی‌نژاد را باز گذاشته بود تا آزادانه خرج کند و او را قادر ساخت میلیاردها دلار از طریق توزیع کمک‌های مالی و اعطای وام‌های کم‌بهره به اقتصاد ایران تزریق نماید.

حالا همین ولخرجی‌ها بلای جان او شده‌اند. نرخ تورم از 25 درصد فراتر رفته است. مخصوصاً قیمت مسکن و مواد غذایی سر به فلک کشیده و همچنین فعالیت اقتصادی کند شده است. گزارشی که اخیراً از سوی بانک مرکزی کشور ارائه شد حاکی از کاهش سرمایه‌گذاری در بخش صنعت و ساختمان و کاهش شدید ذخایر ارزی است.

علاوه بر این، وضع تحریم‌های آمریکا که موجب سست شدن سرمایه‌گذاری در ایران شده برای این کشور مشکلاتی به دنبال داشته است. قیمت بالای نفت تا حدودی اثرات تحریم‌ را کاهش داده بود و موجب شده بود ایران با روی آوردن به طرف مناطقی نظیر دوبی برای دریافت اعتبارات تحریم‌ها را دور بزند. اما بحران جهانی اقتصاد منجر به ته کشیدن اعتبارات شد و نفت ارزان‌قیمت هم از جذابیت وام‌دهی به ایران کاست.

با افزایش مشکلات کشور، نمایندگان مجلس و اقتصاددانان بیش از پیش نسبت به مدیریت اقتصادی نامطلوب احمدی‌نژاد احساس نگرانی می‌کنند.

در سال 2008 طهماسب مظاهری، دومین رئیس بانک مرکزی دولت (احمدی‌نژاد اولی را اخراج کرده بود) هشدار داد سیاست پایین آوردن نرخ بهره که از سوی احمدی‌نژاد اجرا می‌شود تورم شدیدی به بار خواهد آورد.

با این وجود، رئیس‌جمهور اصرار ورزید که نرخ بهره نه تنها کاهش یابد بلکه از میزان تورم نیز پایین‌تر باشد. رئیس‌جمهور هشدارها را نادیده گرفت و بانک مرکزی به ناچار از اعطای اعتبارات خودداری کرد.

در نتیجه نرخ تورم برای نخستین بار از زمان به قدرت رسیدن احمدی‌نژاد اندکی کاهش یافت. آقای مظاهری هم از کار خود برکنار شد، هرچند که عدم اعطای تسهیلات همچنان پابرجا ماند.

از سوی دیگر، آقای احمدی‌نژاد به دلیل انحلال سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی که در دوران شاه تاسیس شده بود و یکی از باصلاحیت‌ترین سازمان‌های اقتصادی ایران بود و همچنین اعطای پروژه‌های عمرانی به سپاه پاسداران مورد انتقاد شدید واقع شد.

شهرت این سازمان برجسته نظامی ایران به دلیل توانایی‌های اقتصادی‌اش نیست.

در ماه مارس امسال احمدی‌نژاد لایحه‌ای مبنی بر کاهش یارانه‌های دولتی روی نفت، گاز و برق ارائه داد. این مسئله حدود 20 میلیارد دلار در بودجه دولت صرفه‌جویی می‌کرد و منابع عظیمی در اختیار رئیس‌جمهور قرار می‌داد تا در زمان انتخابات بین فقرای ایران تقسیم کند.

مجلس از ترس اینکه این مسئله منجر به بالا رفتن قیمت انرژی و افزایش تورم شود از تصویب آن خودداری کرد. همان‌گونه که از تصویب بودجه احمدی‌نژاد سر باز زده بود.

اگرچه اقتصاد مهم‌ترین بحث مطرح در انتخابات خواهد بود اما تاکنون هیچ‌یک از نامزدها برنامه مدونی برای برون‌رفت اقتصاد ایران از وضعیت نابه‌سامان فعلی ارائه نداده‌اند.

احتمالاً میرحسین موسوی، کاندیدای اصلاح‌طلب از شانس بیشتری نسبت به رقبایش برخوردار خواهد بود. او به دلیل اداره اقتصاد کشور در جنگ فرسایشی با عراق حسن‌شهرت دارد و امیدوار است که از این شهرت خود بهره ببرد.

احمدی‌نژاد شاید همچنان دارای محبوبیت باشد اما بسیاری از ایرانیان از سیاست‌های اقتصادی نامناسب او عصبانی هستند و حتی اگر رئیس‌جمهور فعلی پیش از انتخابات ژوئن پول زیادی بین مردم توزیع کند، عده زیادی از رای‌دهندگان به سوی او متمایل نخواهند شد.

منبع: سایت خبری آفتاب

► میرحسین: کجاست آن نفتی که قرار بود سر سفره‌ها بیاید؟
ميرحسين موسوي پس از ثبت‌نام : آمده‌ام، چون روند موجود را نگران‌كننده يافتم ◄